مقاله حاضر برگرفته از یک پژوهش تفصیلی است

                                       که در سال های گذشته انجام گرفته است.

   چکیده

   در این مقاله به منظور دستیابی به «قاعده در روابط دولت اسلامی با دُوَل غیر اسلامی» به دو گروه از آیات قرآن استناد می‌شود. گروه اول آیات صلح و گروه دوم آیات جنگ و جهاد. از آیات صلح استفاده می‌شود که «برقراری روابط حسنه و عادلانه با دولت‌های کافر ولی غیر معاند» مشروع بلکه شایسته است و «ممنوعیت برقراری رابطه دوستانه» تنها محدود به «دولت‌های معاند و متخاصم» است. چنان که صلح با «دولت‌های صلح طلب» الزامی است. و تعرض به «دولت‌های بی‌طرف» و «هم پیمان» در نزاع بین دولت اسلامی با دُوَل متخاصم ممنوع است. از آیات جهاد نیز استفاده می‌شود که جنگ و جهاد نیازمند مجوّز است و بدون دلیل و مجوّز نمی‌توان با دولتی درگیر شد و به قتل افراد مبادرت کرد، و آن مجوّز یا «حمله به سرزمین‌های اسلامی» است یا «آزار و اذیت مسلمانان» و «توطئه و فتنه بر ضد دین آنان» یا «آزار و اذیت و ستم به موحّدان و به استضعاف کشیدن آنان» یا «قتل و فساد در زمین». معلوم می‌شود که اصل در روابط بین الملل بر صلح و همزیستی مسالمت آمیز است و جنگ و درگیری در صورتی است که دولتی یکی از رفتارهای یاد شده را مرتکب شود.

   واژگان کلیدی: صلح، جنگ و جهاد، روابط بین الملل، آیات قرآن.

 

  پرسش اصلی این است که اصل و قاعده در روابط دولت اسلامی با دولت‌های غیراسلامی چیست؟ «جنگ و جهاد» است یا «صلح و همزیستی مسالمت آمیز»؟ 

                                                   وجوب نهی از منکر در قرآن(۸)

      آیه هشتم:

     (فَلَوْلاَ كَانَ مِنَ الْقُرُونِ مِن قَبْلِكُمْ أُوْلُواْ بَقِيَّةٍ يَنْهَوْنَ عَنِ الْفَسَادِ فِي الأَرْضِ إِلاَّ قَلِيلاً مِّمَّنْ أَنجَيْنَا مِنْهُمْ وَاتَّبَعَ الَّذِينَ ظَلَمُواْ مَا أُتْرِفُواْ فِيهِ وَكَانُواْ مُجْرِمِينَ)

     در این آیه از نجات گروهی از پیشینیان خبر می‌دهد که از فساد در زمین نهی می‌کردند و همین امر عامل نجات آن‌ها شد. و ستمگران نیز گرفتار عذاب الهی شده و به خاطر فساد در زمین یا سکوت در برابر مفسدان در زمین نابود شدند.

    سپس می‌افزاید: (وَمَا كَانَ رَبُّكَ لِيُهْلِكَ الْقُرَى بِظُلْمٍ وَأَهْلُهَا مُصْلِحُون) (۱) خداوند قوم و ملتی را که به دنبال اصلاح جامعه باشند، به ستم هلاک نمی‌سازد.

    معلوم می‌شود  اقوامی که در گذشته هلاک شدند، خودشان عامل هلاکتشان بوده و به دنبال اصلاح جامعه نبودند. شیخ طوسی، امین الاسلام طبرسی از این آیه «وجوب نهی از منکر» را استفاده کرده‌اند. (۲)

                                                 12 بهمن و خاطره شیرین «سرود شهید» *

    «ایام الله» دهه فجر، یادآور خاطرات پرشور و صحنه‌های فراموش ناشدنی است، و در این میان ورود حضرت امام به ایران و حضور در بهشت زهرا و سخنرانی تاریخی در کنار تربت شهیدان از فرازهای حساس آن است، آنچه ملاحظه می‌کنید خاطرات نوجوانی 15 ساله است که افتخار حضور در گروه سرود را پیدا کرده بود تا در قطعه 17 بهشت زهرا همزمان با ورود رهبر محبوب انقلاب، حضرت امام خمینی به میهن «سرود اشکبار شهید» را با دوستانش سر دهد و خطاب به شهیدان گلگون کفن بگوید:

                                «برخیزید رهبر آمد کنون در کنارتان     ‌تا سازد غرق در بوسه خاک مزارتان»

 قلب‌ها همه می‌تپید، همه منتظر بودند،... 

                                آن چه ملاحظه می کنید، برگرفته از دو جلسه سخنرانی در دهة سوم 

                           ماه صفر سال جاری (1432 ه .ق )در مسجد صاحب الزمان (عج) در تهران

                           است. امید است مورد استفاده علاقه مندان قرار گیرد.

                 بسم الله الرحمن الرحیم....... قال رسول الله (ص): «انّی بعثت لاتمّم مکارم الاخلاق»

    امروزه پرداختن به مباحث اخلاقی یک ضرورت است، ضرورتی که همگان درک می کنند. در هر زمانی جامعه به مبحثی خاص نیاز بیشتری دارد. به نظر می رسد که نیاز مبرم امروز جامعه ما هم «اخلاق» است.

   سال گذشته که توفیق داشتم با جمعی از دوستان به محضر حضرت آیت الله سیستانی شرفیاب شوم، ایشان با اشاره به بداخلاقی هایی که در جامعه بخصوص در ایام انتخابات در ایران رخ می دهد، نیاز مردم به مسائل شرعی و اخلاقی را گوشزد کرده و تأکید نمودند که در جامعه ای که مردم به مسائل ابتدایی دین نیاز دارند، نباید مسائل پیچیده فلسفی و عرفانی را برای آنان گفت.

   نیاز همگان به پند و موعظه هیچ کس هم نمی تواند ادعا کند که از مواعظ اخلاقی بی نیاز است، چون همه در دنیا در معرض لغزش قرار دارندمگر آن که خداوند تفضل کن. یک نمونه تاریخی این واقعیت را نشان می دهد.

   امیر مومنان علی (ع) روزی به صعصعه بن صوحان فرمود:

                                                            برگ‏هايى از مجله «العلم»*

                                          به بهانه انتشار مجله به همّت کتابخانه حرم علوی 

   «مجله العلم» ماهنامه‏اى است كه در سال‏هاى 1910 ـ 1912 ميلادى برابر با 1328 ـ 1330 ه . ق به همت علامه سيد هبة الدين شهرستانى در نجف اشرف منتشر مى‏شد. اين مجله كه تنها نمونه‏اى از مجلات منتشره در اين شهر علم و ادب و فرهنگ است، اخيراً به همت كتابخانه حرم علوى (روضه حيدريه) تحت عنوان «سلسله نشريات نجف اشرف» در دو جلد وزيرى به زيور طبع آراسته شده است.

   استاد دكتر علاء حسين رهيمى در مقدمه‏اى كه براى اين اثر تاريخى نفيس نگاشته،